Kaplıca yahut, kabulca buğdayı olarak da bilinen siyez buğdayı, buğdayın atasıdır. Genetiği değiştirilmemiş bozulmadan günümüze kadar gelen ender gıda maddelerinden biridir. 10-12.000 yıl boyunca hiç bozulmamış olması ile buram buram tarih kokar. Genetik olarak 2n=14 kromozom sayısı ile tartışılmayan en eski bir buğday çeşididir.
En verimsiz toprakta bile yetişen buğdayın sulanmaya, ilâçlanmaya ve gübrelenmeye ihtiyacı yoktur. Farklı başak boyları sebebiyle makine ile hasat edilmez. Zararlılar zarar vermez ve soğuğa karşı çok dayanıklıdır.
100 gram siyez buğdayı 10 gram lif barındırır. 1 su bardağı siyez buğdayında 270 kalori, 8 gram protein vardır. E ve K vitamini ile, lif, sodyum, potasyum, kalsiyum, folik asit, demir, çinko bakımından zengin bir besindir. Diğerlerine göre iki kat daha fazla A vitamini vardır.
Ürün una dönünce %30, bulgura dönünce %50-60 arası fire verdiği için ekonomik değildir. %100 siyez unu diye karşımıza geleni gözle ayırt etmek mümkün değil. Önceleri sadece bulgur ve un olarak bulunuyordu. Şimdi tarhanası, ezmesi, makarnası, hatta mantısı da var. Bulguru ve unu organik ürün satan bütün marketlerde bulunur. Aşurelik buğday olarak da tercih edilir. Siyez buğdayının tohumu, unu ve ekmeği diğerlerine göre biraz fazladır.
Siyez ekmeği besleyici, doyurucu ve sağlıklıdır. Kalp ve damar hastalıklarından korur. Hamilelik ve emzirme döneminde faydalıdır. Gluteni düşük, radyasyona karşı dayanıklı, uzun zaman küflenmeden kullanılır. Doymamış yağ asitleri vardır. Fazla antioksidan bulunduğu için vücut direncini arttırır, sindirimi daha kolaydır. Kolesterolü düşürmeye yardımcıdır.
Kastamonu’daki yıllık üretimi 150 – 200 bin tondur. Erzincan, Tekirdağ, Kocaeli, Edirne, Kars’ta da ekiliyor. Dünyada Fas, Fransa, Balkanlarda da yetiştiriliyor.
OSMANLILARDA TOPLU TAŞIMA KURALLARI
6 Aralık 1909 tarihinde kabul edilen “Dersaadet Otobüs ve Omnibüs Osmanlı Anonim Şirketi Şartnamesi” şu maddelerden ibâretti:
- Otomobil, otobüs, omnibüs ve emsalinin modeli, taşıyacağı yolcuların miktarı belediyenin izniyle olacaktır.
- Arabaların miktarı belediye tarafından tayin ve gazetelerle ilân edileceği gibi, numaraları üstlerine yazılacaktır.
- Sırf kadınlar için ayrı olarak kâfi miktarda arabalar bulunacaktır.
- Sokaklarda beklemek yasak olup her yerde daire marifetiyle gösterilen yerlerde (duraklarda) bir müddet durabileceklerdir.
- Bilâ-mezuniyet arabaların tatili sebebiyle ahalinin bizar edilmesine meydan verilmeyecektir ve tarifeden fazla ücret alınmayacaktır. Eşya nakliyesi için ayrıca tarife yapılacaktır.
- Geceleri yolculardan fazla ücret talep olunmayacaktır.
- Köprülerden geçmek için her arabadan köprü ücreti alınacaktır.
- Askerlerden yarı ücret alınıp, belediye çavuşları vazifede ücretsiz binecektir.
- Arabaların gerek temizleme ve gerek metanetine ve gerek trenlerin yolunda hareket eylemelerine, zayıf ve sakat atlar koşulmamasına dikkat olunacak. Şehir içinde buharlı her nevi arabaların sürati normal süratten fazla olmayacaktır.
- Makinistler ve arabacılar ehliyetli olacağı gibi, güzel ahlâklarına dair belediyenin tasdiki olacaktır.
Yorum yapın