Balıkesir’in Gelişim Sorunu Her Şeyi Devletten Beklemek mi?
Soru: Balıkesir’in coğrafi konumu ve doğal güzellikleri düşünüldüğünde, neden beklenen sıçramayı yapamadığını düşünüyorsunuz?
Cevap: Bu soruya en iyi yanıtı, şehrin geçmişine dönerek verebiliriz. Balıkesir, 1960 ve 1970’li yıllarda devlet eliyle kurulan sanayi ve sosyal tesislerle bir nevi “devlet garantili” bir refah modeli benimsemiş. Çimento Fabrikası, SEKA, Şeker Fabrikası gibi dev kuruluşlar, sadece üretim merkezleri değil, aynı zamanda şehrin kalbi gibiydi. Düşünün, bu fabrikaların salonlarında düğünler yapılır, en meşhur sanatçılar sahneye çıkardı. Halkın sosyal hayatı bile bu kurumlara endeksliydi. Bu durum, özel sektörün önünü açacak bir rekabet ortamı yaratmak yerine, insanları devlete bağımlı kıldı.
KERVANSARAY OTELİ
Soru: Yani “her şeyi devlet yapsın” zihniyeti, bugünkü durumun en büyük nedeni mi?
Cevap: Kesinlikle. O dönemde bir gencin en büyük hedefi, bir devlet fabrikasında işe girmekti. “Oğlum Çimento Fabrikası’na bekçi olarak bile girse, ömür boyu geçinir” düşüncesi, girişimciliği ve risk almayı tamamen ortadan kaldırdı. İnsanlar, bir kez garanti bir iş bulunca, daha fazlası için çabalamaya gerek duymadı. Örneğin, Toygar’da bir ev ve Akçay’da bir yazlık, o dönemin Balıkesirlisi için yeterli bir yaşam standardıydı. Bu küçük ölçekli düşünce yapısı, büyük vizyonların ve yatırımların oluşmasını engelledi.
Soru: Peki, bu durum şehrin fiziksel gelişimini de etkiledi mi?
Cevap: Evet, hem de çok belirgin bir şekilde. Rahmetli Sabri Uğur’un Belediye Başkanlığı döneminde yaşanan olay, bu zihniyetin en acı göstergesidir. Bir şehir, altyapısına, yollarına ve kaldırımlarına yatırım yapmayı bile reddediyorsa, nasıl gelişebilir ki? Vatandaştan istenen cüzi bir miktar asfalt parası bile “gereksiz masraf” olarak görülüyorsa, bu, sadece bir ekonomik direnç değil, aynı zamanda geleceğe dair bir vizyon eksikliğidir. Bu durum, şehrin çevresindeki iller hızla büyüyüp gelişirken, Balıkesir’in yerinde saymasına neden oldu.
Soru: Balıkesir’in gelişimine engel olan bu “küçük düşünme” ve “kazandan kimseyi çıkarmama” kültürü nasıl aşılabilir?
Cevap: Bu, sadece ekonomik değil, aynı zamanda kültürel bir değişim gerektiren bir soru. Başarı hikâyeleri teşvik etmeli, küçük ve orta ölçekli işletmelerin büyümesine destek olmalıyız. “Bir Balıkesirli para kazansın, ülke ekonomisine vergiyle katkıda bulunsun” düşüncesini yaygınlaştırmalıyız. Eğer birileri başarılı oluyorsa, onu desteklemek ve örnek almak yerine, neden ayaklarını aşağıya çekmeye çalışıyoruz? Bu tavır, kolektif bir başarıyı engelliyor. Belki de çözüm, geçmişin o devletçi ve garanti arayan zihniyetinden uzaklaşıp, girişimciliğin, yaratıcılığın ve rekabetin desteklendiği yeni bir ekosistem kurmaktan geçiyor. Balıkesir’in potansiyeli çok büyük; ancak bu potansiyeli ortaya çıkarmak için önce zihniyetimizi değiştirmemiz gerekiyor.
NOT: Bu söyleşi şehrimizde uzun yıllardır ticaret yapan, yatırım için çırpınan bir iş insanının samimi gözlemlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
