SCHRÖDİNGER’İN KEDİSİ

Kuantum bilen herkes bu düşünce deneyini duymuştur.Erwin Schrödinger ilk olarak bu düşünce deneyini Einstein ile 1935'te yaptığı bir konuşmada tasarladı.Deney şu şekildedir :Schrödinger, bir kediyi küçük bir şişe zehir ve radyoaktif bir kaynakla kapalı bir kutuya bırakıyordu.İçindeki radyoaktif maddenin bir saat içinde ışıma ihtimali vardı ama ışımayabilirdi de... Kutu içindeki sensör ışımayı algılarsa içerideki mekanizma çalışıyor, küçük zehir şişesini kırıyor, ortama salınan zehir kediyi öldürüyor. Deney bu şekilde tasarlanmıştı. Bir saat sonunda kapalı kutunun içinde ne olup bittiği bilinmediği için kedi canlı da olabilirdi, ölü de...

Yani kutu açılana kadar kedi hem canlı hem ölüdür. Kuantumda buna ”süperpozisyon” adı verilir. Kutu açıldığında süperpozisyon ortadan kalkar, artık kedinin durumunu gözlemleyebiliriz.Gözlem yapmadığımız sürece kedinin canlı ya da ölü olduğunu bilemeyiz. Kutu açılınca gördüğümüz şey o anki durumdur.Bu deney tamamen bir düşünce deneyidir.Bence bir felsefe belki bir paradoks...

Kuantumda çığır açan asıl deney, çift yarık deneyi olmuştur.Atom altı parçacıkların dünyasından somut veriler elde edilmiş, ve gözlemci etkisi ispatlanmıştır.Kuantum, bize açıklanamayan bazı olayların ardındaki gerçekleri gösterir.Her şey görünenden ibaret değildir ve beynimizin sınırlı algısını bize gösterir. Düşünün ki evinize iyi bir televizyon aldınız, üzerinde son teknolojiler var, internete bağlanabiliyor. Onu getirip evinizin en güzel köşesine koydunuz,fişe taktınız, kanallar açılmıyor, internete bağlanıp video seyredemiyorsunuz.Buradaki sorun televizyonun bozuk oluşu değil sizin uydu alıcınızın olmayışı veya onu internete bağlamamanızdır. Televizyonunuzu uyduya ya da internete bağladığınızda kanalları sorunsuz seyredebilirsiniz. Kuantum dünyası da böyledir. Gerçekleşen, ancak beş duyu organınızla algılayamadığınız olayları yok sayamazsınız. Kuantum bilginiz varsa bazı şeylere vâkıf olursunuz ya da yapılan deneyleri takip edip bazı şeylerden haberdar olursunuz.Belki de kabul etmeyip, bilgi sahibi de olmayıp anlatan kişilerle alay edebilirsiniz. Unutmayın ki siz nasıl düşünürseniz düşünün, olması gereken mutlaka olur, siz onu yok saysanız da...Neyse ki 2022 Nobel Fizik Ödülü’nü alan üç bilim insanı bu görünmez gerçekliğin kapılarını insanlara sonuna kadar açtı...

Sonraki yazı :Young Deneyi(Çift Yarık Deneyi)