İnsan doğar, emekler, yürür, kendisine biçilen hayatı yaşar veya kendisine bir hayat biçer. Her ikisinin
de sonucunda yaşlanır ve geriye dönüp baktığında iyisiyle kötüsüyle, mutluluğuyla hüznüyle, gururla
pişmanlıklarla ve daha birçok duyguları tecrübe ettiği hayatına, yani geçmişine bakar. Aslında anlar ki,
en büyük birikim ve sermayesi, tüm bu yaşadıklarından elde ettiği kazanımlardır!.
Çünkü ‘yaşam yolculuğu’ aslında bir tünel gibidir. O tünelin neresinde olursanız olun, her tünelin bir
sonu vardır. Tünelin bir gün son bulacağını bilirsiniz, bilmelisiniz. Bu nedenle hayatın her anının
değerini bilip ‘mücadele’ diye tanımlanabilecek bu yolda, ‘tek başına’ değil, sevdiklerimizle
yürümenin önemini anlamalı ve hayat mücadelesini asla ‘kişiselleştirmeden’ sevdiklerinizle birlikte,
bu mücadeleyi vermenin önemini kavramalısınız, kavramak zorundasınız. Hayat mücadelesini
sürdürdüğünüz ‘yaşam tünelinde’ sevdiklerinizle mücadele vermenizin önemli olduğunu her birey
‘farklı yaşlarda’ kavrar. O kadar ki; Bu önemi yaşam tünelinin sonunda anlayıp, ‘hayatı pişmanlıklarla
dolu’ insanlar da vardır. Her ne kadar bir özdeyişte ‘son pişmanlık fayda etmez’ deniliyorsa da, bir
başka özdeyişte ise, ‘zararın neresinden dönülse kardır’ der. Bazen ‘insan, yaşam tünelinde
ilerledikçe kendini daha iyi tanıyor ve öğreniyor’ diye düşünüyorum. ‘İnsan, kendini tanıdıkça ve
öğrendikçe, buna paralel olarak kendini affedebilmeyi de öğrenmelidir’ kanısındayım. O yüzden
insanların olumsuzluklarının nedenine inmeli ve bu olumsuzluklara ‘şefkat ve hoşgörü ile yaklaşmalı’
öyle bakmalıdır. Verilen her kararın nedeni, ‘ne olursa olsun’ sorumlusu, kendisi olduğunun bilincinde
yaşamsal kararlarını vermelidir. Yaşam; Bu kapsamda düşünülüp ele alındığında, ‘yaşama dair’ ilginç
olduğu kadar çarpıcı sözleri ve şiirleriyle, ayrıca nüktedanlığıyla tanınan, protest şairlerimizden Can
Yücel ‘Ömür dediğin üç gündür; dün geldi geçti, yarın meçhuldür. O halde ömür dediğin bir gündür;
o da bugündür.’ derken, aslında, bana göre; ‘hayatı tarif etmektedir!.’
Türlü mücadelelerle ilerlediğimizi düşündüğümüz, ‘şu kısa yaşam tünelinde, hayata dair bir katkı
koyma adına’ yaşamın içinden, manidar bir kesit olarak, ‘hayata dair’ bir öyküyü sizlerle paylaşmak
istiyorum; “Öğrencilerine hayat üzerine ders vermek amacıyla sınıfa giren profesör, hiçbir şey
söylemeden, kürsünün üstüne büyükçe bir kavanoz koyar. Ardından kavanozu tenis topları ile
doldurur ve öğrencilere kavanozun dolup dolmadığını sorar. Öğrenciler, hep bir ağızdan kavanozun
dolduğunu söylerler. Profesör bu kez, içi çakıl taşı dolu olan bir torba çıkarır ve torbanın içindeki
tüm çakıl taşlarını kavanoza döker. Sonra çalkalayarak taşların tenis toplarının arasındaki
boşluklara yerleşmesini sağlar ve dönüp öğrencilerine tekrar sorar; ‘Kavanoz doldu mu çocuklar?’
Öğrenciler yine ‘evet, doldu’ diye yanıtlar. Profesör bu defa, içi kum dolu bir torba çıkarır ve
torbanın içindeki tüm kumu kavanozun içine boşaltır, çalkalar ve kumların, içi tenis topu ve çakıl
taşı dolu olan kavanoza yerleşmesini sağlar. Bir defa daha sorar öğrencilerine; ’Kavanoz doldu mu
çocuklar?’ Öğrenciler bir kez daha yanıtlar; ‘Evet, doldu!’ Profesör, bu sefer de, bir öğrencisini
kantine gönderip iki fincan kahve almasını rica eder. Gönüllü bir öğrenci koşarak sınıftan çıkar ve
kısa bir süre sonra iki fincan kahve ile geri döner. Öğrencisinin elinden kahveleri alan profesör, bu
defa getirilen kahveleri kavanozun içine döker ve çalkalar. Sınıfa dönüp öğrencilerine son kez sorar;
‘Kavanoz doldu mu arkadaşlar?’ Öğrenciler biraz şaşkın biçimde, dördüncü kez ‘evet doldu’ yanıtını
vermek zorunda kalırlar. Bunun üzerine profesör, içi tenis topu, çakıl taşı, kum ve kahve dolu
kavanozu iki eli ile kaldırarak sınıfa gösterir ve şöyle der; ‘Bu kavanoz sizin hayatınızı simgeler.
Tenis toplarını hayatınızdaki önemli şeylerin yerine koyun. Aileniz, çocuklarınız, sağlığınız
arkadaşlarınız ve sizin için önemli olan şeyleri düşünün. Diğerlerini kaybetseniz de, bu önemli
şeyler kalır ve hayatınızı doldurur. Çakıl taşları ise, hayatınızda daha az önemli olan diğer şeyleri
temsil eder. Mesela, işiniz, eviniz, arabanız gibi. Kum ise, geriye kalan ufak şeyleri temsil eder. Eğer,
kavanoza önce kum doldurursanız çakıl taşlarına ve özellikle de tenis toplarına yeterli yer kalmaz.
Aynı şey hayatımız için de geçerlidir. Vaktinizi ve enerjinizi ufak tefek şeylere harcar, israf
ederseniz, önemli şeyler için vakit kalmayacaktır. Dikkatinizi mutluluğunuz için değer taşıyan
önceliklerinize çevirin. Sağlığınıza dikkat edin, eşinizle yemeğe çıkın, evinizin ihtiyaçlarını

karşılamaya öncelik verin, yani her şeyden önce, tenis toplarını kavanoza yerleştirin.
Önceliklerinizi, sıraya dizmeyi iyi bilin. Çünkü gerisi hep kumdur!’ Tam bu sırada bir öğrenci sorar;
‘Peki, o iki fincan kahve neydi hocam?’ Profesör gülerek yanıtlar; ‘Hayatınız ne kadar dolu olursa
olsun, her zaman dostlarınız ve sevdiklerinizle birer fincan kahve içecek kadar yeriniz vardır. O iki
fincan dostlarınızla keyifle içeceğiniz kahvedir!.”