Öyle bir koku duyarsınız ki yıllar öncesine adeta bir zaman yolculuğu yaparsınız. Bazen ne kokusu olduğunu hatırlamasak da zihnimiz bizi oraya götürür. Koku duyumuz, duyularımız arasında en uzun evrimsel geçmişe sahiptir. Koku almamızı sağlayan 1000 farklı reseptör türü mevcuttur. Burnumuz koku alma organımız değil, kokuları koku alma merkezine taşıyan bir kanaldır.

Beynimizde hipokampüsün hemen yanında yer alan, kokuların işlenmesinden sorumlu “Koku alma soğanı” bulunur. Bu bölgede beyin zarından gelen bilgiler toplanır. Diğer duyulardan farklı olarak koku duyusu direkt koku alma soğanına gider. Koku alma soğanı, amigdala ve hipokampüs gibi hafıza merkezleriyle yakından ilişkilidir.

Güzel kokular insan beynindeki aktiviteyi arttırıyor ve daha verimli çalışmasını sağlıyor. Uzmanlar, araştırmalar sonucu, okul çağındaki çocukların öğrenmelerini kolaylaştırmak için anne babaların evde güzel koku bulundurmaları söylüyor. Kullanılan kokular tabi ki doğal aromatik kokular olmalı. Kokuların öğrenme dışında başka şeylere de katkısı var. Bazı kokuların sakinleştirici etkisi vardır, bazıları kaygı ve endişemizi giderir, bazıları bakteri ve virüsleri uzaklaştırır.

Odanın havasını temizlemek için kekik yağı, biberiye yağı, lavanta yağı, karanfil yağı kullanabilirsiniz, hatta bunlar sinek ve böcekleri de evinizden uzak tutar. Bir spreyin içine su koyup, içine kekik, biberiye, adaçayı, karanfil yağlarından birini damlatıp ellerimize sıkarsak doğal yolla ellerimizi dezenfekte ederiz.

Hafızayı canlı tutmak için biberiye yağı, konsantrasyonunuzu arttırmak için, nane ve okaliptüs yağı, sınav heyecanını azaltmak için nane, portakal, limon, sedir ve okaliptüs yağları, stresi azaltmak ve rahat bir uyku için lavanta yağı, çocukların öğrenme sürecine katkıda bulunması için, limon yağı, biberiye yağı kullanılabilir. Japon bilim insanları öğrenme üzerine etkiyi araştırırken yasemin yağını kullanmışlardır. Selçuklu ve Osmanlı’da medreselerin bahçelerine gül ekerlermiş. Gül, aynı zamanda frekansı en yüksek olan çiçektir.

Bu yağları yastıklarına damlatarak veya buhurdanlıkta suya damlatarak kullanabilirsiniz.

Hayatımızda çok önemli bir yere sahip olan koku duyumuz bizi sadece geçmişe değil, bilinçli kodlamalarla, öğrenmeye etkisini arttırarak geleceğe de taşır. Doğal olan kokuları ve aromatik yağları kullanarak kimyasal kokulardan da uzaklaşmış oluruz. Doğanın bize sunduğu nimetlerden umarım daha fazla yararlanabiliriz...

Gelecek yazı: Geçmişten Günümüze Koku Kültürü