BUGÜN 14 ŞUBAT SEVGİLİLER GÜNÜ!.

Sevgililer Günü her yılın, 14 Şubat günü, birçok ülkede coşkuyla kutlanan, kimilerine göre; ‘Romantik
özel bir gün!’ Kimilerine göre ise; ‘Hıristiyanlığın Katolik mezhebi geleneğinden gelen ve günümüz
tüketim toplumlarının, kapitalistlerin abartması ve toplumu tüketime körüklemesine vesile
oluşturan bir gündür.’ 14 Şubat Sevgililer günü durup dururken ortaya çıkmadı elbette. Bu işin
tarihini, dolayısıyla kökeni, çıkışını bilmek için gelin hep birlikte tarih sayfalarını karıştıralım.
Sevgililer Günü’nün kökeni; Roma Katolik Kilisesi’nin inanışına dayanıyor. Yüzyıllar önce, ‘Valentine’
isimli bir din adamının adına ilan edilen bir bayram günü olarak ortaya çıktığı belirtiliyor. Bu nedenle,
günümüzde bazı toplumlarda ‘Aziz Valentin Günü’ İngilizce; ‘St. Valentine's Day’ olarak bilinir.
‘Valentine’ sözcüğü veya ismi, batı uygarlıklarında, ‘hoşlanılan kişi veya sevgili’ anlamlarında da
kullanılır. Günümüzde, bazı toplumlarda sevgililerin birbirine hediyeler aldığı, kartlar veya çeşitli
biçimlerde mesajlar gönderdiği ‘özel bir gün’ olarak kutlanmaya devam etmektedir. Tahminlere göre,
14 Şubat günü, tüm dünyada 1 milyar civarında kutlama kartı, yaklaşık 2 milyar civarı da telefon ve
İnternet yoluyla kutlama mesajları gönderilmektedir. Bunun yanı sıra, hediye alımlarından kaynaklı
piyasada satışlar artmaktadır. Şubat ayı ortasının ‘aşk ile ilişkisi’ antik çağlara dayanmaktadır. Antik
Yunan takvimlerinde, Ocak ayı ortası ile Şubat ayı ortasının arasında kalan zaman ‘Gamelyon ayı’
olarak adlandırılmış ve ‘Zeus ile Hera’ arasındaki kutsal evliliğine adanmıştır. Antik Roma’da ise; 15
Şubat, Bereket Tanrısı Lupercus’un onuruna, ‘Lupercalia günü’ olarak kutlanmaktaydı. Bu günde,
Lupercus'un din adamları tanrıya keçi kurban ederlerdi. Daha sonra kafalarının üstüne koydukları bir
parça keçi derisi ile Lupercus'u simgeleyerek, Roma sokaklarında koşturup, karşılaştıkları herkese
dokunurlardı. Genç kızlar ‘gönüllü’ olarak ileri atılır ve ‘Bereket Tanrı’sının dokunuşundan paylarını
almaya çabalarlardı. İnanışa göre bu dokunuş sayesinde ‘doğurganlıkları’ kolaylaşıyordu. Lupercalia
Bayramı’nın arifesi olan 14 Şubat'ta genç erkeklerin, genç kızların isimleri, yazılı kura çekerek bayram
boyunca 'çift' olma alışkanlığı vardı. 469'da Katoliklerin ruhani lideri Papa, bu ‘gayri Hıristiyan’ ilan
ettiği bayramı yasaklayarak sadece kura çekilişine izin verdi. Ancak artık kuralarda kızların değil,
azizlerin isimlerini yazılıydı. 1908 tarihli ‘Katolik tarihi’ ansiklopedisinde yer alan, ‘eski şehitler
listesinde’ 14 Şubat gününe kayıtlı, inancı yüzünden öldürülmüş ‘üç tane Aziz Valentine’
geçmektedir. Romantik aşk ile Valentine arasındaki bağlantı tarihi belgelerde de hiç geçmemektedir
ve kimi tarihçilere göre, ‘Valentine’ sadece bir efsanedir. Valentine'nin onuruna kutlama günü,14
Şubat 496 tarihinde, Papa Gelasius tarafından ilan edilmiştir. Konuyla ilgili bir ilginç not daha
aktarmak gerekirse, 1969 yılında, Katolik kilise takviminden ‘Aziz Valentine günü’ çıkarılmıştır.
Romantik aşk ile Valentine arasındaki bağlantı, tarihte ilk olarak, 1300’lü yıllarda, yani 14. Yüzyıla ait
kaynaklarda görülmektedir. 1381 tarihli ‘Parlement of Foules’ adlı kitaba göre, Fransa' da
ve İngiltere’de, 14 Şubat geleneksel olarak ‘kuşların çiftleşme günü’ olarak bilinmekteydi. Günün bu
özelliğinden dolayı ‘sevgililer’ birbirlerine güzel sözler yazan notlar vermekteydi ve bu notlarda
birbirlerine ‘Valentine’ diye hitap etmekteydiler. Hıristiyan olduğu için öldürülmüş din adamı
‘Valentine’ ile romantik aşk arasındaki ilişkiyi anlatan efsanelerin 14. yüzyılda ortaya çıktığı
düşünülmektedir. Bu efsanelerin başlıcaları şöyledir; Valentine, öldürüleceği günden bir gün önce,
gardiyanın kız kardeşine ‘Valentine'den imzalı bir aşk notu vermişti. Romalı askerlerin evlenmesinin
yasak olduğu dönemlerde; gizlice evlenmelerine yardım etmişti. 14 Şubat, 1800’lü yıllarda Amerikalı
Esther Howland’ın ilk ‘Sevgililer Günü’ kartını yollamasından bu yana çok sayıda insanın kutladığı
‘toplumsal bir olay’ haline gelmiş ve bir kutlama günü olmuştur. Bunun ‘doğal sonucu’ olarak olayın
‘ticari yönü çok fazla önem kazanmış’ sevgililer günü, tüm dünyada hediyelik eşya satışlarında
patlamaların yaşandığı, dolayısıyla ‘ticaretin canlandığı’ bir dönem haline gelmiştir. Sevgililer
günündeki en yaygın uygulama, alınan hediyeler ve verilen kutlama kartları ile iletilen mesajlardır. Bu
kartlarda ve mesajlarda, sevgi sözcükleri, aşk şiirleri yer alır. ‘Sevgililer Günü’nde hemen herkes
sevgililerine veya eşlerine bu günün ruhu ile bütünleşen, karşı tarafa sevgilerini anlatan hediyeler
verir. Sevgililer Günü’nü çiftler genellikle ‘baş başa’ geçirirler. ‘Hristiyan Katolik’ kökenli
bayramlardan biri olduğu için, 14 Şubat Sevgililer Günü, günümüzde birçok Müslüman ülkede ‘hoş

karşılanmamaktadır!’ Dahası ‘bazı Müslüman ülkelerde’ kutlanması yasaktır, açıkça kutlama
yapanlar cezalandırılmaktadır. Örneğin; Suudi Arabistan'da resmi veya gayri resmi olarak da, ‘14
Şubat Sevgililer Günü’ kutlama etkinlikleri ile İslami olmayan, İslami geleneklere aykırı bulunan, bu
Hıristiyan Bayramı’nın kutlanması ve kutlanmasında kullanılan materyaller ve hediyelik eşya olarak
kabul edilen tüm ürünlerin satışı yasaklanmıştır. Buna aykırı davrananlar tespit edilip en sert biçimde
kırbaçlanarak cezalandırılır. Müslüman bir ülke olmasına rağmen, Türkiye’de ise, 14 Şubat Sevgililer
Günü 1980’li yıllarda, Gazeteci-Yazar Hıncal Uluç’un o dönemde çıkarttığı bir dergi ‘Erkekçe’ dergisi
aracılığıyla gündeme getirilmiş, kutlanması özendirilmiş, zamanla yaygınlaşmış ve kitlesel olarak 90’lı
yılların başından itibaren kutlanmaya başlanmıştır. Günümüzde ise, ülkemizde, ‘14 Şubat Sevgililer
Günü’ bir kutlama günü olmaktan öte, adeta bir tüketim çılgınlığına dönüşmüş, ‘en muhafazakar
çevrelerde dahi’ bir şekilde yoğun olarak kitlesel biçimde kutlanan, ‘özel bir gün’ olarak kabul
edilmektedir. Türkiye’nin dışındaki Müslümanların yoğun olarak yaşadığı ülkelerin bazılarında Bosna
Hersek, Azerbaycan, Türkmenistan, Tacikistan, Kırgızistan, Lübnan, Birleşik Arap Emirlikleri, Tunus,
Fas, Cezayir, Endonezya, iç savaş başlayana kadar Suriye gibi ülkelerde ise 1990’lı yıllardan bu yana
14 Şubat Sevgililer Günü, Türkiye’deki kadar yaygın ve kitlesel biçimde olmasa da kutlanmaktadır.