Son dönemde adını sıkça duyuran ve piyasada yüksek fiyatlarla alıcı bulan Jersey sütü, içerdiği üstün besin değerleri ve ekonomik potansiyeliyle gündemin zirvesine oturdu. Tüketicinin "sağlıklı tercih," sanayicinin ise "altın yumurtlayan tavuk" gözüyle baktığı bu niş ürün, hem besleyici özellikleriyle hem de katma değerli ürün üretimindeki verimliliğiyle fark yaratıyor.

Son dönemde adından sıkça söz ettiren Jersey sütü, yüksek besin değerleri ve ekonomik potansiyeliyle hem tüketicilerin hem de süt sanayicilerinin dikkatini çekiyor. Balıkesir’de kilosu 80 ila 100 lira arasında değişen fiyatlarla satılan Jersey sütüne olan ilgi her geçen gün artıyor. Yağ ve protein oranı normal inek sütünden yüzde 20 daha fazla olan bu özel ırkı hakkında işin uzmanı Balıkesir Bölgesi Hayvancılık Kooperatifleri Birliği (HAYKOOP) Başkanı Faruk Özen, Jersey sütünün özelliklerini ve neden bu kadar tercih edildiğini anlattı.

 

“SİNDİRİM KOLAYLIĞI SAĞLIYOR”

Başkan Özen, Jersey sütünün yüksek besin değerleri, katma değerli ürün üretimindeki avantajları ve ırkın kendine has özellikleriyle öne çıktığını belirtti. Özen sözlerini şu şekilde sürdürdü: "Jersey ineklerinin sütü, normal Holstein ırkı ineklerin sütüne kıyasla belirgin derecede daha zengin. İçerdiği yağ, protein ve mineral oranları Holstein sütüne göre yüzde 15 ila yüzde 20 daha fazladır diyebiliriz. Özellikle kalsiyum, fosfor ve çinko oranı diğer sütlere göre en az yüzde 20 daha yüksektir. Tüketiciler, yüksek besin değeri nedeniyle Jersey sütünü tercih ediyorlar. Ayrıca, laktoz sorunu da en az yaşanan süttür.

Sütün insan sağlığına faydaları ise oldukça çeşitli. A vitamini içerdiği için bağışıklık sistemimizi güçlendiriyor, vücutta uçuk çıkmasını engelliyor. Bu, en önemli özelliklerinden biridir. Yüksek kalsiyum oranıyla kemik sistemimizi güçlendiriyor. B2, B6, B12 vitaminleriyle beynimizi güçlendiriyor, fosfor içeriğiyle kalbimize şifa oluyor. Melatonin içerdiği için kaliteli bir uykuya katkıda bulunuyor. Eskiden beri bilinen 'yatmadan önce sütünü iç yat' tavsiyesi de buradan geliyor. Genel değerlendirmemizde, hayvanın metabolojik özelliği nedeniyle Jersey sütü, besin değerlerini en üst seviyede barındıran çok kıymetli bir süt olarak öne çıkıyor."

 

KATMA DEĞERLİ ÜRÜN OLDUĞU İÇİN

SANAYİCİ TERCİH EDİYOR

Jersey sütünün katma değeri yüksek bir ürüne dönüştüğü için sanayicilerinde bu süte ilgi gösterdiğini ifade eden Başkan Özen; “Sanayiciler için Jersey sütünün cazibesi, katma değerli ürün üretimindeki verimliliğinden geliyor. Normal Holstein sütünden bir birim katma değerli ürün elde edilirken, Jersey sütünden 1,5 birim katma değerli ürün üretebiliyorsunuz. Özellikle tereyağı üretiminde, Jersey sütünden elde edilen tereyağı oranı diğer sütlere göre en az yüzde 25 ila yüzde 30 daha fazladır. Bu nedenle sanayiciler tarafından tercih ediliyor. Peynirde de aynı şekilde, benzer bir avantaj sunuyor.

 

“NADİDE BİR HAYVAN, HER BÖLGEYE UYGUN DEĞİL”

Tabi şunu belirtmek isterim Jersey, dünyanın en küçük yapılı inek cinslerinden biri. Yanılmıyorsam İngiltere ve Fransa arasında kalan küçük bir bölgenin ismi. Bu ırk, daha çok mera hayvanıdır; otlak alanlarda yaşaması daha muteberdir. Karadeniz bölgemize angaje edilmiş, genellikle Samsun, Ordu dolaylarında veya tüm Karadeniz şeridinde sıkça bulunabilen bir hayvan. Hayvanın sütünün bu kadar zengin olmasındaki temel sebep, meralarda, çayırlarda, yaylalarda otlarken yüzlerce çeşit bitkiyi tüketmesidir. Bu hayvan serinlik, nem, rutubet ve yeşil ot seviyor. Kapalı ahırlarda bakmak ne kadar doğru, performansını gösterir mi göstermez mi, bunlar düşündürücü konular." dedi.

 

“AZ YER AZ SÜT VERİR”

Öte yandan Jersey ineklerinin az yem yediğini ve buna bağlı olarak az süt verdiğini hatırlatan HAYKOOP Başkanı Faruk Özen, açık ve mera hayvanı olduğu için üreticiler açısından bazı zorlukları beraberinde getirdiğini söyledi. Özen, sözlerine şu şekilde tamamladı: “Özellikle erkek buzağıları ekonomik olarak pek değerli değildir. Besiye alınıp et tutan bir özelliği yoktur, dolayısıyla erkek buzağıları üretici için bir yüktür. Bu sebeple dişi sperma kullanılmaya gayret edilir ki, doğacak olan hayvanlar damızlık olsun, dişi olsun. Bu nadide bir hayvan, her bölgeye uygun bir hayvan da değil. Genellikle Avrupa'dan ithal ediliyor. İç piyasada Karadeniz dolaylarında bulunabiliyor. Son zamanlarda Konya civarında da olduğunu duydum ama orada ne kadar verimli ve başarılı olur iklim şartları olarak bilmiyorum. Bizim HAYKOOP bünyesinde doğrudan bir Jersey sütü üreten bir üreticiye şu ana kadar rastlamadık. Bizde genellikle Holstein var, alternatif olarak da Simental tarzı diğer etçi ırklar var. Jersey tamamen etçi ırk değil, yüzde 100 sütçü ırk."

 

KİLOSU 100 LİRAYA DAYANDI

Öte yandan Jersey sütünün fiyatı normal süte göre daha pahalı. Normal bir sütün kilosun 30 lira iken Jersey sütü Balıkesir’in bazı mahallelerinde 80 ila 100 lira arasında değişen fiyatlardan satılıyor. Bu pazarın bir disiplini yok, kendi kendini müşteriyle satıcı arasında oluşan bir Pazar. Ürün nadide bulunduğu için ve tüketicilerden de fazla talep geldiği için litre fiyatı yüksek.

HABER: İLKAN TOPRAK