ÇİFT YARIK DENEYİ

   Bilim adına çok önemli deneylerden biridir. Bu deneyle birlikte sadece ışığın değil elektronların da dalga özelliği gösterebileceği kanıtlanmıştır. Ayrıca gözlemcinin de elektronların hareketine etki ettiği saptanmıştır.

Bu deneyi kısaca anlatacak olursak:

Bir levha üzerine bir yarık açılıyor, arka tarafında belli bir mesafedeki levhada izler gözlemleniyor. Önce tek bir yarıktan parçacık özelliği gösteren, diyelim ki bilyeler fırlatılıyor, karşı levhada tek çizgi oluşuyor. Levha üzerine ikinci yarık açılıyor, ikisinden de bilyeler fırlatıldığında o boşlukların izdüşümü olarak iki çizgi oluşuyor. Parçacıklar bu yarıklardan geçerek diğer levhada yarıklarla uyumlu olarak iki çizgi gözlemleniyor. Deney daha sonra kuantum düzeyde tekrarlanıyor, bilye yani parçacık yerine elektron gibi kuantum parçacık gönderiliyor. Çift yarıktan elektronları bir huzme halinde fırlatıyorlar diğer levhada yine iki çizgi halinde iz görmeyi beklerken levhada girişim deseni oluşturduğunu yani dalga özelliği taşıdığını görüyorlar.Adeta bir elektron yarıktan geçmeden ikiye ayrılıyor ve karşı levhada girişim deseni oluşturuyordu.Bu olay çok büyük bir yankı getirdi. Ancak deney bununla bitmiyor hayret verici başka bir yönü daha vardı.

Gözlemci etkisi:Bilim insanları elektronların bu özelliği nasıl gösterdiğini anlamak için kamera yerleştirdiler. Böylece girişim deseni oluşturan elektronun hangi yarıktan geçtiğini bulacaklardı. Birebir aynı yapılan deneyde bu sefer levhada iki çizgi oluştuğu görülüyor yani elektron parçacık gibi davranıyor. Yani elektronlar gözlemlendiğinin farkındaymışçasına parçacık gibi , gözlemlenmediğinde de bir dalga gibi davranıyor. Elektronları gözlemek, ölçüm yapmak, elektronun davranışını değiştiriyor.

Bu deney aynı zamanda bize “süperpozisyon”denen kavramı da çağrıştırıyor.Yani bir elektron birden fazla yerde bulunabilir. Bu deneyden sonra paralel evrenler, kuantum dolanıklık, süperpozisyon gibi çeşitli yorumlar yapıldı, “kuantum silgisi”denen geçmişi değiştirebilme kavramı konuşulmaya başlandı.

   Kuantum alanında çalışmalar hala devam ediyor. Bu çalışmalar bize gerçekte var olan ancak beş duyu organımızla algılayamadığımız olaylara bir kapı aralıyor. Kapı demişken Somuncu Baba geliyor hemen aklıma.Ulu Cami açılışında dört kapıdan birden görülmesi... Anadolu topraklarında yaşamış evliyaların kerametleri artık açıklanabilir bir mantık üzerine oturtulabilecektir. Geriye tek bir şey kalıyor bu konuyu açıklığa kavuşturmak için.İnsan bedeni nasıl oluyor da deneydeki gibi dalga özelliği gösteriyor? Yani birden fazla yerde görülebiliyor? Birden fazla yerde tezahür eden fizik bedenimiz değil, enerji bedenimizse nasıl başkaları tarafından görünür hale geliyor? Ne demişler: “Bilenler söylemez, söyleyenler bilmez.”.

   Diliyorum ki bu deneyler  bilim, teknoloji alanında önemli bir yol kat etmemizi sağlarken farkındalık düzeyimizi arttırsın,ilimin bilimden ayrılamayacağı gerçeğini ortaya koysun.