İsrail’in İran saldırılarına karşı kullandığı Demir Kubbe hava savunma sistemi yeniden gündemde. Peki bu sistem Türkiye’de var mı? Hangi ülkeler Demir Kubbe’ye sahip?

İsrail'in kısa menzilli roket ve füzelere karşı geliştirdiği hava savunma sistemi Demir Kubbe (Iron Dome), 2011 yılından bu yana aktif olarak kullanılmakta. Sistem; radarlar, füze rampaları ve kontrol merkezleri aracılığıyla tehditleri tespit ediyor ve hedefe kilitlenerek havada imha ediyor. Ancak son dönemde İran’ın İsrail’e yönelik gerçekleştirdiği balistik füze saldırıları, Demir Kubbe'nin etkinliği konusunda soru işaretlerini yeniden gündeme taşıdı.

İran'ın “Tel Aviv’i vurduk” açıklaması, İsrail’in hava savunmasının kırılgan noktalarını gözler önüne serdi. Yaşanan gelişmelerin ardından Demir Kubbe sisteminin ne kadar etkili olduğu, hangi ülkelerde bulunduğu ve Türkiye’nin bu sisteme sahip olup olmadığı gibi sorular da merak konusu haline geldi.

DEMİR KUBBE TÜRKİYE’DE VAR MI?

Hayır, Demir Kubbe hava savunma sistemi Türkiye'de bulunmamaktadır. Türkiye, kendi yerli ve milli hava savunma sistemlerini geliştirme sürecindedir. SİPER, HISAR-A ve HISAR-O gibi projelerle orta ve uzun menzilli tehditlere karşı koruma sağlanması hedeflenmektedir. İsrail menşeli olan Demir Kubbe, şu ana kadar Türkiye tarafından ne satın alındı ne de kullanım planı açıklandı.

DEMİR KUBBE HANGİ ÜLKELERDE VAR?

İsrail

Demir Kubbe, öncelikli olarak İsrail tarafından geliştirildi ve halen ülke genelinde aktif olarak kullanılıyor. İsrail’in çok katmanlı hava savunmasının en önemli unsurlarından biri olan bu sistem, Hamas ve Hizbullah gibi grupların füze saldırılarına karşı İsrail şehirlerini korumayı amaçlıyor.

ABD

Amerika Birleşik Devletleri, İsrail’in bu sistemine en büyük finansal desteği sağlayan ülke. 2011 ile 2021 yılları arasında ABD, İsrail’e toplam 1,6 milyar dolar yardımda bulundu. 2022’de ek olarak 1 milyar dolarlık bir destek daha onaylandı.

ABD, 2019 yılında373 milyon dolar karşılığında iki Demir Kubbe bataryası satın aldı. Bu paket içinde radarlar, komuta merkezleri ve toplam 480 adet füze yer aldı. İlk batarya 2020’de, ikincisi 2021 başında teslim edildi.

Azerbaycan

Azerbaycan, 2016 yılında sistemi satın alma konusunda İsrail ile anlaşma sağladığını duyurdu. Ancak resmi teslimatın gerçekleştiğine dair bir bilgi kamuoyuna yansımadı. Azerbaycan’ın bu sistemi istemesindeki en büyük etken, komşusu Ermenistan’ın sahip olduğu Rus yapımı İskender füzeleri.

Romanya

Romanya’nın devlet havacılık şirketi Romaero, 2018 yılında Demir Kubbe’yi tedarik etmek amacıyla İsrail ile anlaşma imzaladı. Bu girişim, Avrupa’daki ülkelerin bölgesel tehditlere karşı savunma yatırımlarını artırdığı döneme denk geldi.

Güney Kore

Güney Kore, 2014 yılında Demir Kubbe’ye olan ilgisini açıkça dile getirdi. Ancak daha sonra, Kuzey Kore tehdidine karşı kendi yerli savunma sistemini geliştirme kararı aldı. 2017 yılında da Demir Kubbe benzeri C-RA sistemini hayata geçireceğini duyurdu.

NATO ve Avrupa Ülkeleri

2010 yılında İsrail Savunma Bakanlığı, NATO ülkeleriyle ve Avrupa’daki bazı hükümetlerle, Demir Kubbe’nin Afganistan ve Irak gibi çatışma bölgelerinde kullanımı için görüşmeler yürüttü. Ancak bu satışların hangilerinin sonuçlandığına dair net bilgiler kamuoyuna açıklanmadı.

Demir Kubbe Ne Kadar Etkili

Demir Kubbe’nin en büyük avantajı, yoğun füze saldırıları altında bile birçok hedefi aynı anda tespit edip etkisiz hâle getirebilmesidir. Ancak son İran saldırılarında olduğu gibi, özellikle uzun menzilli ve sofistike füzeler karşısında zayıf kalabildiği de görülmüştür. Bu da, tek bir savunma sisteminin yeterli olmayabileceğini, çok katmanlı ve entegre savunma çözümlerine ihtiyaç olduğunu ortaya koyuyor.

 

HABER: CEMİL BALE