Son günlerde restoran ve kafelerde “taksimetre yöntemi” ile oturma süresine göre ücret alınacağına dair haberler sosyal medyada hızla yayıldı. Masada geçirilen zamanı ölçüp buna göre fatura kesileceği iddiası, özellikle kafe kültürüne alışkın müşteriler arasında büyük bir tartışma başlattı. Ancak resmi kaynaklar bu haberleri yalanlıyor. Dezenformasyonla Mücadele Merkezi ve Ticaret Bakanlığı, böyle bir uygulamanın gündemde olmadığını ve yasal bir zorunluluk bulunmadığını net bir şekilde açıkladı. Yani şimdilik müşteriler, kahve veya yemek için ödedikleri fiyatın dışında bir “masa bedeli” ödemek zorunda değil.
Buna rağmen fikir, dünyada benzer uygulamaların varlığıyla ilginç bir tartışma alanı açıyor. Özellikle Avrupa ve Asya’da “anti-café” olarak adlandırılan kafelerde, müşteriler içecek veya atıştırmalıkların fiyatını ödedikten sonra, mekânda geçirdikleri süreye göre ödeme yapıyor. Bu sistem, özellikle kitap okumak, ders çalışmak veya uzun süre sohbet etmek isteyenler için farklı bir deneyim sunuyor. Benzer şekilde bazı coworking alanları, çalışma masası veya alan kullanımını süreye göre ücretlendiriyor. Bu uygulamalar, klasik restoran veya kafe modelinden farklı olsa da, “oturma süresine göre ücretlendirme” konseptine benzer mantığı yansıtıyor.
Restoran ve kafe sektöründe daha yaygın olarak görülen yaklaşım ise dinamik fiyatlama. Yoğun saatlerde menü fiyatlarını artıran veya sakin saatlerde indirim uygulayan işletmeler, talebe göre fiyatları ayarlayarak hem gelirlerini optimize ediyor hem de müşteri yoğunluğunu dengeliyor. Ayrıca bazı kültürlerde masa servis ücreti veya giriş ücreti uygulamaları da bulunuyor. Örneğin İtalya’da “pane e coperto” adıyla, masa servisi ve ekmek için sabit bir ücret talep ediliyor. Bu yöntemler, doğrudan oturma süresine bağlı olmasa da, masanın kullanımına karşılık ücret alınması mantığını içeriyor.
Oturma süresine göre ücretlendirme, işletmeler açısından bazı avantajlar sunuyor. Uzun süre az sipariş veren müşterilerin masada gereksiz yer işgal etmesini önleyebilir, gelir ve maliyetleri daha doğru yansıtabilir, yoğun saatlerde masa kullanım verimliliğini artırabilir. Ancak uygulamanın riskleri de göz ardı edilmemeli. Tüketici açısından hukuki sorunlar, adalet algısı ve olası tepkiler işletmelerin imajını zedeleyebilir. Özellikle ücretlendirme sistemi önceden açıkça belirtilmezse, müşterilerden habersiz şekilde ek ücret talep etmek ciddi sorun yaratabilir.
Başarılı bir uygulama için öncelikle tam şeffaflık şart. Ücretlendirme sistemi, masa girişinde veya menüde açıkça belirtilmeli. Ayrıca küçük pilot bölgelerde veya belirli mekanlarda test edilerek, müşteri tepkisi ve teknik altyapı gözlemlenebilir. Bunun yanında işletmeler, müşteriyi rahatsız etmeyen alternatif yöntemlere de yönelebilir. Dinamik fiyatlama, mutfak maliyetlerini optimize eden stratejiler veya masa servis ücreti gibi yöntemler, hem işletme gelirini artırabilir hem de müşteri deneyimini bozmaz.
Bu tartışma, restoran ve kafe işletmelerinin artan maliyetlerle başa çıkma ihtiyacı ile müşterilerin beklentileri arasında ince bir denge olduğunu gösteriyor. Gelecekte, müşteri odaklı ve şeffaf bir yaklaşım benimseyen işletmeler, hem gelirlerini artırabilir hem de müşteri memnuniyetini koruyabilir. Masada geçirilen zamanın bir bedeli olmasa da, bu fikir sektörde farklı çözüm yollarının konuşulmasına vesile olmuş durumda.
