Belediye denilince aklımıza hemen çöp, asfalt, su parası, alt yapı gelmesin. Belediyeler eğitimden, meslek kurslarına, sosyal hizmetlerden, kültüre kadar çeşitli kamu hizmetleri vermektedir. Yapılan tüm etkinlikler belediyelerin siyasi durumuna göre değişmektedir. Seçilen sanatçılar buna örnek olarak verilebilir.
Yerel Yönetimlerin Sorumlu Olduğu ve Yapması Gereken Bazı Çalışmalar
**Konut ihtiyaçlarının karşılanması
**Sağlık ve eğitim hizmetleri
**Kültürel ve sosyal hizmetler
**İstihdam sağlamaya yönelik çalışmalar
**Kültür ve tabiat varlıklarının korunması
**Tarım alanları ile su havzalarının korunması
Şunu da unutmayalım ki; Türkiye’de yerel yönetimlerin dışında merkezi hükümete bağlı kuruluşlar da yerelde hizmet sağlıyor. Diğer bir konu ise merkezi yönetimler 2010 yılından itibaren yerel yönetimlerin alanına giren hizmetlerde önemli bir ortak olarak devreye girdi ve şehirlerin parsel bazında planlanmasın da, kentsel dönüşüm süreçlerinde önemli yetki edindiler. Belediyeler yasal sınırlar içinde, merkezi yönetimden talimat veya izin almadan serbestçe hareket etmeye başladılar.
Yerel yönetimler gerektiğinde özerk davranabiliyor mu?
Belediyeler harcama ve yatırım yapabilmek için bazen borçlanmayı seçebiliyor.
Ancak; dış kaynaklardan borçlanırken yerel yönetimlerin merkezi idarenin onayını alması gerekiyor.
Kararlar nasıl alınıyor?
Yerel yönetimlerde kararlar; Belediye Meclislerinde alınıyor.
Meclisler, belediye başkanının bölge için hazırladığı stratejik planları, performans ve yatırım programlarını, bütçeyi, çevre düzeni ve imar planlarını değerlendiriyor, belediyenin borçlanmasına, belediye şirketi kurulmasına, imtiyaz verilmesine, yatırımların yap-işlet-devret gibi modellerle yapılmasına karar veriyor.
Büyükşehir, il ve ilçe belediyelerinde meclis kararlarını seçimle göreve gelen belediye başkanları uyguluyor. İl Özel İdareleri’nin kapsadığı hizmetlerde valiler, köylerde ise muhtarlar yetkili.
Belediye başkanlarının meclisten onay almadan herhangi bir şey yapması mümkün değil, ancak görevleri kapsamında olan stratejik plan ve yıllık performans planı gibi çalışmaların hazırlanarak meclise sunulmasından sorumlular.
Halkın yasal olarak yerel yönetimlere katılım hakkı var. Halk, mahalli seçimlerde verdiği oy ile yerel yönetimlere gelecek yöneticileri seçmek açısından önemli bir görevi yerine getiriyor.
Halkın katılımı, Belediye Kanunu tarafından hak olarak düzenlenmiş durumda.
Kanun, bir belediye sınırı içinde ikamet eden herkesi belediyenin hemşehrisi (insan topluluğu) olarak nitelendiriyor ve “Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme hakları vardır” diyor. Yani halkın katılım hakkını yönetimlerden talep etmesi mümkün.
Belediye Kanunu, stratejik plan ve imar planının hazırlanması gibi süreçlerde vatandaşların katılımını teşvik ediyor.
Kanuna göre örneğin stratejik plan, “varsa üniversiteler ve meslek odaları ile konuyla ilgili sivil toplum örgütlerinin görüşleri alınarak hazırlanır ve belediye meclisi tarafından kabul edildikten sonra yürürlüğe girer”.
Kanun ayrıca vatandaş katılımını sağlamak için kent konseyi yapılanmasını tanımlıyor.
Buna göre Kent Konseyleri, "kent vizyonunun ve hemşehrilik bilincinin geliştirilmesi, kentin hak ve hukukunun korunması, sürdürülebilir kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal yardımlaşma ve dayanışma, saydamlık, hesap sorma ve hesap verme, katılım ve yerinden yönetim ilkelerini" hayata geçirmeye çalışıyor.
Yorum yapın