ATATÜRK’ÜN BALIKESİR’E İLK GELİŞİ VE BALIKESİR’DE İLK TÜRKÇE HUTBESİ..

Yarın Ulusal kurtuluş savaşımızın başkomutanı, Cumhuriyetimizin kurucusu, ulu önder Gazi
Mustafa Kemal Atatürk’ün Balıkesir’e ilk gelişinin 97. Yıldönümü. 6 Şubat 1923’de Balıkesir’e
ilk kez gelen Atatürk, geceyi kentimizde geçirmiş, ertesi gün 7 Şubat da ise Zağnos Paşa
Camii’nde minbere çıkarak ilk Türkçe hutbeyi vererek Balıkesirlilere seslenmiştir. Atatürk’ün
6 Şubat 1923 de Balıkesir’e ilk gelişinin sonrası 7 Şubat da Zağnos Paşa Camii’nde verdiği ilk
Türkçe hutbede Türk ulusuna ve tüm dünyaya yönelik önemli mesajlar bulunmaktadır. 4
Şubat'ta İsviçre’deki Lozan Barış Konferansı görüşmelerinin kesilmesinin ardından İsmet
İnönü Başkanlığı’ndaki Türk heyeti ülkemize dönüş yolculuğu başlamıştı. Atatürk
görüşmelerin kesilmesiyle sonuçlanan bu çok önemli gelişme hakkında kamuoyuna Türk
tarafının haklılığıyla ilgili olarak bir mesaj vermek istiyordu. Latife Hanım ile henüz yeni
evlenen Atatürk, trenle İzmir’den Balıkesir’e hareket ettiğinde Lozan görüşmelerinin
kesilmesiyle ilgili olarak burada konuşmaya karar verdi. Büyük Önder'in, İzmir'den trenle
Balıkesir’e gelirken yanında, 29 Ocak 1923'te evlendiği eşi Latife Hanım'ın yanı sıra Kazım
Karabekir Paşa da bulunuyordu. Balıkesirlilerin, gayet görkemli biçimde Gar’da karşıladığı
Atatürk ve beraberindekiler, normal koşullarda 8-10 dakikada yürünebilen İstasyon
meydanıyla Milli Kuvvetler caddesi güzergahından Ali Hikmet Paşa meydanına kadar olan
mesafeyi Balıkesirlilerin oluşturduğu hınca hınç dolu kalabalığın coşkulu sevgi gösterileri
altında güçlükle bir saati aşkın bir sürede kat edebildiler. Geceyi eşiyle birlikte Balıkesir’de
geçiren Atatürk ertesi gün Zağnos Paşa Camii’ne giderek öğle namazını burada kıldı ve
ardından şehitlerimizin ruhları için okunan mevlidi dinledi, onlar için dua etti. Daha sonra
Zağnos Paşa Camii’nin minberine çıkan Ulu Önder Atatürk, bugün Camii'nin dış duvarında
çerçeveli bir şekilde asılı bulunan ilk ve tek Türkçe hutbesini vermiştir. Atatürk’ün Balıkesir
hutbesinin metni şöyledir; ''Ey millet! Allah birdir, şanı büyüktür. Allah'ın selameti, sevgi ve
iyiliği üzerinize olsun. Peygamberimiz Efendimiz Hazretleri, Cenab-ı Hak tarafından
insanlara dini hakikatleri tebliğe memur edilmiş ve resul olmuştur. Temel nizamı,
hepimizin bildiği Kuran-ı Azimüşşandaki açık ve kesin hükümlerdir. İnsanlara manevi
mutluluk vermiş olan dinimiz, son dindir, en mükemmel dindir. Çünkü dinimiz; akla,
mantığa ve gerçeklere tamamen uymakta ve uygun gelmektedir. Eğer akla, mantığa ve
gerçeklere uymamış olsa idi bununla diğer ilahi tabiat kanunları arasında birbirine zıtlık
olması gerekirdi. Çünkü bütün tabiat kanunlarını yapan Cenab-ı Hak'tır.
Arkadaşlar! Cenab-ı Peygamber çalışmalarında iki yere, iki eve sahipti. Biri kendi evi, diğeri
Allah'ın eviydi. Millet işlerini Allah'ın evinde yapardı. Hazret-i Peygamber'in mübarek
yollarını takip ederek bu dakikada milletimize ve milletimizin şimdiki ve geleceğine ait
konuları görüşmek maksadıyla bu kutsal yerde, Allah'ın huzurunda bulunuyoruz. Beni bu
şerefe kavuşturan Balıkesir'in dindar ve kahraman insanlarıdır. Bundan dolayı çok
memnunum. Bu vesile ile büyük bir sevaba nail olacağımı ümit ediyorum.
Efendiler! Camiler birbirimizin yüzüne bakmaksızın yatıp kalkmak için yapılmamıştır.
Camiler, söylenenleri dinleme ve ibadet ile beraber din ve dünya için neler yapılması lazım
geldiğini düşünmek, yani birbirimizin görüş ve düşüncelerini almak için yapılmıştır. Millet
işlerinde her ferdin zihninin başlı başına faaliyette bulunması lazımdır. İşte biz de burada
din ve dünya için, geleceğimiz için her şeyden önce hakimiyetimiz için neler
düşündüğümüzü meydana koyalım. Ben yalnız kendi düşüncemi söylemek istemiyorum.

Hepinizin düşüncelerini anlamak istiyorum. Milli emeller, milli irade yalnız bir şahsın
düşünmesinden değil, millet fertlerinin tamamının arzularının, emellerinin birleşmesinden
ibarettir. Bundan dolayı benden ne öğrenmek, ne sormak istiyorsanız serbestçe sormanızı
rica ederim.''
Zağnos Paşa Camii’nde verdiği ilk ve tek Türkçe hutbesini bu sözlerle tamamlayan Ulu Önder
daha sonra yaklaşık bir buçuk saat süreyle ‘soru-cevap’ şeklinde Balıkesirliler ile samimi bir
biçimde sohbet etmiş, onların kendisine yönelttiği her soruyu yanıtlamış, cemaatten
bazılarına özellikle gençlere sorular sormuştur.
Balıkesir’e ilk gelişinin ve Zağnos Paşa Camiinde ilk Türkçe hutbeyi verişinin 99.Yıldönümü
vesilesiyle Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü ve onun silah arkadaşlarını, tüm şehitlerimizi saygı
ve minnetle bir kez daha anıyor, ‘Allah onları daima ışıklar içinde yatırsın, mekanları her
daim cennet olsun’ derken yüce Türk milletinin birlik ve bütünlüğünün hiç bozulmamasını
içtenlikle yani en samimi arzumla diliyorum..