Bağımsız Balıkesir Milletvekili Burak Dalgın, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde düzenlediği basın toplantısında asgari ücret görüşmelerine ilişkin dikkat çekici değerlendirmelerde bulundu. Asgari ücretin Türkiye’de “istisnai” bir ücret olmaktan çıkarak çalışanların yarısından fazlasının standart maaşı hâline geldiğini söyleyen Dalgın, bu durumun hem gelir adaletsizliğini büyüttüğünü hem de “ekonomide vasatlığı kalıcılaştırdığını” ifade etti.
“Açlık sınırının altında ücret vererek toplum ayakta kalamaz”
TÜRK-İŞ’in açıkladığı 29.800 TL’lik açlık sınırına dikkat çeken Dalgın, mevcut 22.104 TL asgari ücretin temel ihtiyaçları karşılamaktan uzak olduğunu belirtti.
“Asgari ücret en az 30 bin TL olmalı. Bu rakam hem enflasyon + büyüme hesabına uygundur hem de insanca yaşamanın en alt seviyesidir” diyen Dalgın, bu miktarın güncel kurla yaklaşık 750 dolara denk geldiğini, bunun da Türkiye’nin kişi başına milli gelirinin yarısı olduğunu söyledi.
“Dört kişilik ailede herkes çalışsa bile yoksulluktan çıkamıyor”
Dalgın’ın paylaştığı verilere göre:
Yoksulluk sınırı: 97.200 TL
Bekâr bir çalışanın yaşama maliyeti: 38.800 TL
Asgari ücret, son iki yılda yalnızca 4 ay boyunca açlık sınırının üzerinde kaldı.
OECD ülkeleri arasında Türkiye saatlik asgari ücrette 28. sırada.
“Ucuz işgücü politikası Türkiye’ye yıllar kaybettirdi. Hem çalışanı paryalaştırdı hem de orta sınıfı eriterek vasatlığı yaygınlaştırdı.” ifadelerini kullandı.
“Asgari ücreti devlet belirliyor ama faturayı KOBİ ödüyor”
Türkiye’de istihdamın yüzde 70’inin KOBİ’ler tarafından sağlandığını hatırlatan Dalgın, asgari ücretin mali yükünün büyük kısmının küçük işletmelerin sırtına bindiğini söyledi.
Mevcut net asgari ücretin işverene maliyetinin 30.600 TL, önerdiği 30 bin TL’lik yeni ücretin ise 41.500 TL olacağını belirten Dalgın,
“Devlet başkasının cebinden para dağıtamaz. Esnafı ve KOBİ’yi boğarsanız, istihdamı da boğarsınız.” dedi.
“Asgari ücret artık merdiven değil pranga”
Dalgın, özel sektörde çalışanların %47’sinin asgari ücretli olduğunu, asgari ücret civarında gelir elde edenlerle birlikte bu oranın %53’e çıktığını söyledi.
Kadın çalışanların %60’ının asgari ücret veya altında gelire sahip olduğunu belirten Dalgın, kayıt dışı çalışan kadınların ise %90’ının asgari ücretin bile altında kazandığını aktardı.
“Bu tablo orta sınıfın yok olması demektir. Asgari ücret bir basamak olması gerekirken, çalışanların ayağına bağlanmış bir prangaya dönüştü.” diye konuştu.
“Tek tip asgari ücret şehirler arası uçurumu büyütüyor”
Türkiye’de yaşam maliyetleri arasındaki farklılıkların büyük olduğuna işaret eden Dalgın,
İstanbul’da ortalama kira: 33.600 TL
Kilis’te: 9.700 TL
Uşak’ta: 17.200 TL olduğunu hatırlatarak, “Yaşam maliyeti beş kata kadar değişirken tek tip asgari ücret uygulaması adil değil” değerlendirmesinde bulundu.
Üç maddelik çıkış planını açıkladı
Milletvekili Dalgın, sürdürülebilir bir ücret politikası için üç öneri sundu: “İnsanca yaşam standardını esas alan asgari ücret. KOBİ’leri kayıt dışına itmeyen, teknik kurul tarafından belirlenen öngörülebilir bir sistem. Ucuz işgücü yerine katma değer, marka ve teknolojiye dayalı bir kalkınma modeli.